ضرورت انجام معاینه فنی

2017-04-15

ضرورت انجام معاینه فنی

بیش از یکصد سال از ظهور پدیده ای به نام اتومبیل می گذرد. در طول تاریخ حیات، انسان همواره به وسیله ای قابل اعتماد برای جا به جایی سریع احتیاج داشته است و با ظهور اتومبیل این آرزو تحقق یافت. از نخستین روزهایی که چرخها ی اتومبیل ها بر روی خیابان های شهرها به حرکت در آمدند، معایب و محاسن آنان نیز در زیر نگاه تیزبین متخصصان مختلف به نقد کشیده شد.

یک اتومبیل به تنهایی وسیله ای سریع، راحت، مفرح و تا حدود زیادی ایمن است، لیکن هنگامی که مجموعه اتومبیل ها را در یک سیستم حمل و نقل مورد ارزیابی قرار دهیم، آنگاه معایب و نکات گوناگون منفی در این زمینه پدیدار می گردند: خطاهای رانندگی، تصادفات، ضعف برنامه ریزی های ترافیکی، مشکلات ساختاری خیابانها و جاده ها که برای حل هر یک از این مشکلات نیز به دانش خاص و تقیقات گسترده ای نیازمندیم.

۲-۳- ایمنی و معاینه فنی

یکی از عمده ترین مشکلاتی که با ظهور اتومبیل پدیدار گردید مسئله ایمنی است که در هنگام حرکت و یا بروز تصادفات اهمیت فوق العاده ای دارد . از آنجا که پیشرفت در صنعت خودروسازی مستلزم پیشرفت در تمامی زمینه های مرتبط با آن بوده است، در نتیجه در زمینه افزایش ایمنی خودروهای تولیدی نیز به تدریج گام های اساسی برداشته شد. از نگاهی دیگر ایمنی یک ضرورت است که تا آخرین روز فعالیت و حیات یک خودرو باید وجود داشته باشد.

در این میان بروز تصادفات مختلف که منجر به ضایعات گسترده جانی و مالی گردیده است، مسئولین ترافیکی کشورهای مختلف را به طراحی روشهایی برای بررسی میزان ایمنی خودروها به صورت دوره ای و در هنگام فعالیت آنها در مجموعه خودروها و سیستم ترافیکی وادار نموده است. بدین ترتیب با پیشرفت در صنعت خودروسازی، معاینه فنی نیز به عنوان مجموعه ای از قوانین، آزمون ها و روش های اجرایی با استفاده از تجهیزات خاص برای هر آزمون معرفی و گسترش یافته است و هم اکنون نیز بیش از نیم قرن از زمان ارائه طرح، شروع و اجراء معاینه فنی در کشورهای پیشرفته دنیا گذشته است.

در طی این مدت معاینه فنی وسایل نقلیه به عنوان موثرترین اهرم جهت افزایش ایمنی تردد خودروها جایگاه خاص خود را در قوانین ترافیکی کشورهای مختلف دنیا حفظ و ارتقاء بخشیده است. اهداف اولیه مورد نظر در هنگام انجام معاینات فنی که همانا افزایش ایمنی بوده است هم اکنون گسترده تر شده و مسئولیت دست یابی به اهداف زیر نیز بر دوش مسئولا ن معاینه فنی گذارده شده است:

اهداف زیست محیطی شامل: کاهش آلودگی هوا، بررسی کاربرد مواد قابل تجزیه ای که آلودگی کمتری را در هنگام از رده خارج شدن یک خودرو برای محیط زیست به دنبال داشته باشند و بررسی استفاده از سوخت هایی که آلاینده های کمتری را ایجاد نمایند؛

اهداف مرتبط با انرژی شامل: بررسی شرایط تعدیل مصرف سوخت، افزایش بازده قدرت موتور خودروها و شناسایی انرژی های جایگزین بجای انرژی های فسیلی که بازده بیشتری را تولید نمایند؛

اهداف مرتبط با بهبود کیفیت شامل: ارتقاء کیفیت محصولات تولیدی شرکتهای خودروساز، کنترل نحوه ارائه خدمات پس از فروش و انجام تعمیرات و نظارت بر اجرای تعهدات شرکتهای خودروساز؛

اهداف مرتبط با بهبود ایمنی شامل: کنترل کیفیت قسمتهای مرتبط با ایمنی یک خودرو. بررسی کیفیت قطعات یدکی، پیشنهاد طراحی تجهیزات مورد نیاز برای حفظ جان سرنشینان در هنگام بروز تصادفات، پیش بینی میزان خسارت وارده جانی و مالی در هنگام بروز تصادفات و بررسی میزان پایداری خودرو در شرایط نامتعارف رانندگی و یا هنگام استفاده از تجهیزاتی نظیر باربند، کاروان، یدک کش قایق و …

بهره گیری های جانبی از امکانات: با استفاده از امکانات گردآوری شده در مراکز مکانیزه معاینه فنی می توان بهترین شرایط را برای اجرای طرح هایی نظیر از رده خارج نمودن خودروهای فرسوده، احراز اصالت خودروها و …به مورد اجرا گذارد.

۲-۴- اهمیت تنظیم موتور، سرویس های دوره ای و معاینه فنی خودروها در کاهش آلودگی هوا

یکی از آزمون هایی که در هنگام معاینه فنی خودروها انجام می شود آزمون سنجش میزان گازهای خروجی از اگزوز آنهاست که در صورت تنظیم نبودن موتور و یا انجام ندادن سرویس های دوره ای، میزان گازهای آلاینده خروجی از اگزوز خودروها بیش از حد مجاز بوده و موجب آلودگی شدید هوا و محیط زیست خواهند شد. برای آگاهی از میزان تأثیر تنظیم موتور و سرویسهای دوره ای (نظیر تعویض فیلتر هوا، شمع و پلاتین) بر کاهش آلودگی خروجی از اگزوز خودروها، شهرداری تهران با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت وابسته به وزارت نفت مطالعه ای به انجام رسانیده است.

در این پژوهش و براساس روش های آماری به نمایندگی خودروهای تهران و نسبت مناسب از نظر نوع، سن، شرایط موتور خودرو و غیره، خودروهایی انتخاب و براساس استاندارد ECE15-0 مورد آزمایش دقیق قرار گرفته و میزان گازهای خروجی از اگزوز قبل و بعد از تنظیم موتور آنها ثبت و مقایسه شد. نتیجه این آزمایش نشان می دهد با تنظیم موتور و انجام سرویس های دوره ای (که اقداماتی ساده می باشند) می توان با شرایط موجود حدود ۵۰ درصد از آلودگی خروجی از اگزوز خودروها را کاهش داد و در کنار آن بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در میزان مصرف سوخت صرفه جویی نمود.

۲-۵- معاینه فنی و ایمنی سرنشینان در سفرهای درون و برون شهری

بررسی حوادث و سوانح رانندگی که در سطح شهرها و جاده های کشور روی داده است نشان می دهد که نقایص فنی وسایل نقلیه یکی از عوامل مهم در بروز اینگونه حوادث می باشد. نقایصی نظیر خرابی سیستم های روشنایی، خرابی سیستم های ترمز، فرمان و جلوبندی، صاف بودن لاستیک ها، خرابی کمک فنرها و نقص در چراغ های راهنما و خطر عقب که همگی جزء سیستم های ایمنی خودرو محسوب می گردند و بیشترین توجه را باید به سلامتی آنها معطوف داشت، متأسفانه به عنوان یکی از دلایل مهم بروز تصاد فات مرگبار در سطح کشور شناخته شده اند.

در حالی که هزینه های تعمیراتی برای موارد یاد شده در مقابل زیان های مالی و جانی پدید آمده در هنگام تصادفات بسیار اندک است، اما با این وجود تعدادی از هموطنان ما روزانه در تصادفات رانندگی دچار نقص عضو دائم و یا فوت می شوند و ضروری است ضمن اشاعه فرهنگ صحیح عبور و مرور و تأکید بر روش های اصولی تعمیر و نگهداری خودرو، نسبت به اجباری نمودن معاینه فنی خودروها اقدام شود.

بهبود شرایط ترافیکی در عبور و مرور خودروها، توجه کافی به وضعیت فنی و سلامتی سیستم های ایمنی خودروها، ارتقاء دا نش فنی تعمیرکاران خودروها و آشنایی شهروندان با مقررات راهنمایی و رانندگی پارامترهای اصلی برای بهبود ایمنی سرنشینان خودروها و سایر شهروندان است که این امر مهم در صورت توجه به معاینه فنی خودروها و ارتقاء فرهنگ ترافیکی در سطح جامعه امکان پذیر خواهد بود.

جدول ۱: تعداد و روند تغییرات تلفات و جراحات ناشی از تصادفات رانندگی در کل کشور